Voor u ligt de begroting voor het jaar 2024. In deze begroting zijn de inhoudelijke speerpunten voor het komende jaar opgenomen. Alle ambities zijn eerder verwerkt in het collegeprogramma (eind 2022) en hebben, als ze betrekking hebben op 2024 een plek gekregen in de programmabegroting 2024. Er is een eerste verwerking geweest van deze ambities naar een set zogenaamde prestatie-indicatoren. Door tekstuele context te bieden in combinatie met prestatie-indicatoren en een financiële vertaalslag wordt ingezet op een heldere verantwoording van ambities.
De ambities uit deze begroting worden als resultaat gepresenteerd in de jaarrekening 2024. De verdere doorvertaling van de indicatoren en het beoogd maatschappelijk effect verdient de komende tijd een verdere verfijning waar we graag het gesprek over aan blijven gaan.
De begroting komt tot stand in tijden van zorgelijke en belangrijke landelijke- en geopolitieke ontwikkelingen. Zo zijn we in afwachting van landelijke verkiezingen en spelen grote thema's als de energietransitie, de woningbouwopgave en bestaanszekerheid ook in onze gemeente. Als overheid, inwoners, ondernemers en organisaties moeten we hierin samen op trekken.
Prognose begroting 2024 en meerjarenbegroting
De begroting 2024 heeft een structureel sluitend saldo voor 2024. De meerjarenraming voor de periode 2025-2027 heeft geen structureel sluitend saldo. De begroting voldoet aan de norm van repressief toezicht. Eén van de voorwaarden voor repressief toezicht is namelijk dat de begroting structureel en reëel in evenwicht is: de structurele baten dekken ieder jaar de structurele lasten en de ramingen zijn realistisch. Van de meerjarenraming moet minimaal óf het eerste jaar (2024) óf het laatste jaar (2027) structureel in evenwicht zijn.
De jaren 2025 tot en met 2027 zijn op dit moment niet sluitend. De oorzaak van de niet-sluitende begroting in het jaar 2026 en 2027 ligt met name bij de algemene uitkering. Diverse grote posten (herijking gemeentefonds, het ravijnjaar) pakken tegelijkertijd zeer ongunstig uit, waardoor per saldo een negatief perspectief ontstaat dat ongeveer 11 miljoen euro op structurele basis bedraagt vanaf 2026.
Houtens Gesprek
De inschatting is dat dit beeld niet zo zal blijven. Er moet nog aanvullend onderzoek, overleg tussen VNG en het Rijk en besluitvorming door het Rijk hierover plaatsvinden. Onduidelijk en onzeker is wat dan wel het beeld zal worden. Die duidelijkheid krijgen we naar verwachting in het komende voorjaar in de meicirculaire 2024. Daarom starten we in dit najaar ook met een participatietraject, het Houtens gesprek (voormalig Houtens model), waarin we samen met de inwoners, organisaties en bedrijven in de gemeente Houten op zoek gaan naar de mogelijkheden om te bezuinigen. Dit wordt in een apart plan van aanpak aan de gemeenteraad voorgelegd, waarin een eerdere motie van de gemeenteraad over kaders en uitgangspunten wordt betrokken.
Ambities
De vastgestelde ambities blijven ons uitgangspunt en worden ook stap voor stap uitgevoerd. Zo is er een start gemaakt met het burgerberaad om op een nieuwe manier met onze inwoners samen te werken, geven we een impuls aan groenbeheer en maken we een samenhangende visie op het buitengebied. Woningbouw is een absolute prioriteit. De Houtense wijk de polders gaat ‘op weg naar aardgasvrij’ en is er geïnvesteerd in extra voorzieningen rondom bestaanszekerheid, we werken aan flexproject Houten Hub als tijdelijke woningbouwlocatie en vangen Oekraïense ontheemden verdeeld over ondertussen 5 locaties op.
De prognose van de begroting 2024 en meerjarenbegroting 2024-2026 wordt in dit hoofdstuk onder Toelichting begroting 2024 en meerjarenbegroting 2025-2027 toegelicht.