Deelprogramma Duurzaamheid & energietransitie

Wat willen we bereiken?

Doelstelling 1
Energie: Houten wordt energie- en klimaatneutraal in 2040. Alle energie die inwoners, bedrijven en instellingen samen verbruiken, wordt lokaal duurzaam opgewekt (100% lokale duurzame energie).

Wat gaan we daarvoor doen?
Houten wordt energie- en klimaatneutraal in 2040. Alle energie die inwoners, bedrijven en instellingen dan samen verbruiken, wordt lokaal duurzaam opgewekt. We gebruiken dan ook geen aardgas meer. Een en ander betekent dat de output indicator duurzame energie in onderstaande tabel in 2040 op 100% moet uitkomen. De doelstelling is vastgelegd in het Energieplan 2020-2025.

In dit plan, dat in 2020 door de raad is vastgesteld, staat aangegeven hoe wij in stappen van 5 jaar uiteindelijk in 2040 willen uitkomen op 100% energieneutraal. Voor 2025 is de doelstelling om uit te komen op 20%. In 2030 moet het percentage uitkomen op 40%, in 2035 op 80% en in 2040 op 100%. In 2024 wordt het Energie geactualiseerd. Daarnaast is in maart 2021 door de raad de Transitievisie Warmte (TVW) vastgesteld. In dit plan wordt aangegeven welke stappen er gezet moeten worden om Houten in 2040 aardgas vrij te maken. Actualisatie van de TVW is voorzien in 2026. Ten slotte heeft de raad in oktober 2021 de Regionale Energiestrategie (RES) U16 1.0 vastgesteld. Daarin staat waar de opwek van grootschalige duurzame energie een plek krijgt en hoeveel dit moet opleveren in 2030. Over de volgende RES, de RES 2.0, wordt in 2025 een besluit genomen.

Activiteiten 2024 I
In 2024 nemen we vanuit bovenstaande beleidsplannen actie op de volgende onderdelen:

• De uitkomsten van het Burgerberaad Energie 2040 zullen begin 2024 door de raad besproken worden. Deze uitkomsten betrekken wij bij de actualisatie van het Energieplan. Dit proces start in 2024. De uitkomsten van het burgerberaad zijn ook input voor de startnotitie voor een windkader (amendement 078-2022). De startnotitie zal in 2024 aan de raad voorgelegd worden.
• Na afronding van alle vergunningprocedures voor zonnevelden (eind 2023) wordt het beleidskader zonnevelden geëvalueerd. Ook daarbij betrekken we de uitkomsten van het Burgerberaad Energie 2040.
• Netcongestie is een onderwerp dat in 2024 volop aandacht krijgt. Samen met !mpact Houten en bedrijven op de Doornkade wordt vormgegeven aan de eerste energiehub ^[1] van Houten, met steun vanuit het Ondernemersfonds. Daarbij maken we gebruik van de kennis en ondersteuning, die vanuit de provincie en Energyboard Utrecht beschikbaar is.
• De uitvoering van de Transitievisie Warmte gaat volop door. De isolatieaanpak in Oude Dorp/Oorden loopt door en moet in 2024 tot de eerste resultaten gaan leiden. Hiervoor willen we ook gebruik maken van de NIP-gelden (NIP=Nationaal Isolatie Programma). In de Polders gaan we samen met inwoners en andere stakeholders aan de slag met het Polderplan, conform de door de raad vastgestelde startnotitie. Dat zal naar verwachting in 2025 leiden tot een voorstel aan de raad over de wijze waarop de Polders afscheid neemt van het aardgas.
• In 2024 doen we een verdiepend onderzoek naar de (on)mogelijkheden van de aanwezige duurzame warmtebronnen in Houten. Hierin wordt ook specifiek gekeken naar eventuele kansen voor kleine en/of open warmtenetten. Dit onderzoek moet leiden tot een bronnenstrategie. Daarin staat welke duurzame warmtebronnen er in Houten te benutten zijn en welke kaders of randvoorwaarden gelden bij toepassing.
• We verwachten in de eerste helft van 2024 een vergunningaanvraag voor de verduurzaming van de warmtekrachtcentrale (WKC) Vijfwal. Bij het betrekken van de inwoners binnen de Vijfwal werken wij samen met exploitant Eneco.
• In 2023 is de ondersteuning van de Energietafel ^[2] herzien: het energieteam is opgeheven en een deel van het daarvoor gereserveerde budget is toegevoegd aan de subsidieregeling Energietransitie. Deze regeling is ook op een aantal punten aangepast. Het jaar 2024 wordt het eerste jaar dat volgens deze aangepaste ondersteuning wordt gewerkt.
• Via duurzaamhouten.nl, jouwhuisslimmer.nl en deelname aan het regionale programma U-Thuis bieden we inwoners online hulp en informatie over het verduurzamen van de eigen woning. Offline kunnen inwoners terecht bij één van de lokale energie-initiatieven, bijvoorbeeld in het Energiecentrum.
• De uitvoering van de aanpak tegen energiearmoede samen met maatschappelijke partners loopt door in 2024. Dit wordt gefinancierd uit door het Rijk beschikbaar gestelde middelen voor dit specifieke doel.
• In 2024 voeren we in U16-verband een plan-MER uit voor de actualisatie van de Regionale Energiestrategie (RES), aanvullend op de plan-MER windenergie van Provincie Utrecht (conform afspraken bestuurstafel Klimaatneutrale Regio). Deze actualisatie, de RES 2.0, wordt in 2025 aan de raad voorgelegd ter besluitvorming.

* Een energiehub is een lokale samenwerking tussen meerdere partijen op het gebied van energie. Deze partijen stemmen energieopwek, -opslag, -conversie en -verbruik op elkaar af. Daarmee ontlasten ze het elektriciteitsnet.
^** Aan de Energietafel Houten werken lokale inwonersinitiatieven op het gebied van energie en de gemeente samen aan het realiseren van het Energieplan Houten.   

[1] Een energiehub is een lokale samenwerking tussen meerdere partijen op het gebied van energie. Deze partijen stemmen energieopwek, -opslag, -conversie en -verbruik op elkaar af. Daarmee ontlasten ze het elektriciteitsnet.
^[2] Aan de Energietafel Houten werken lokale inwonersinitiatieven op het gebied van energie en de gemeente samen aan het realiseren van het Energieplan Houten.   

Doelstelling 2
Kringlopen: Houten wil een circulaire stad worden, waarin materiaalkringlopen gesloten zijn. Dat betekent dat we meer afvalstromen hergebruiken. Hoe beter we ons afval scheiden, hoe beter dat lukt. Uiteindelijk is er dan geen restafval meer (0 kg).

Wat gaan we daarvoor doen?

• In het najaar 2023 zijn wij begonnen met het uitproberen van GFT-inzameling bij een aantal appartementen. Als dat slaagt, willen wij dit verder verspreiden over de gemeente.
• In 2024 en de daaropvolgende jaren moet een groot aantal inzamelmiddelen worden vervangen. Houten is in 1997 afval gaan inzamelen met kliko’s. Dat jaar zijn ook voor het eerst ondergrondse containers bij appartementen geplaatst.
• Veel kliko’s en ondergrondse containers zijn aan vervanging toe. In 2023 is een vervangingsplan voor de inzamelmiddelen aan de gemeenteraad voorgelegd.
• De milieustraat is in 2003 gebouwd. Ook daarvan zijn verschillende onderdelen aan renovatie of vervanging toe. In 2024 gaan wij dat in beeld brengen en zo nodig ook een vervangingsplan aan de raad voorleggen.
• In 2024 wordt de verwerking en het transport van een groot aantal afvalstromen van de milieustraat aanbesteed. Dat zijn relatief kleinere afvalstromen waarvoor de gemeente zelf de aanbestedingen doet. De uitkomsten van de aanbestedingen worden verwerkt in de afvalbegroting 2025 en de daarbij behorende afvalstoffenheffing 2025 die op gebruikelijke wijze aan de raad worden voorgelegd.
• In het najaar van 2023 heeft het college het plan van aanpak Maatschappelijk Verantwoord Opdrachtgeven en Inkopen (MVOI) vastgesteld. De eerste resultaten zullen in 2024 zichtbaar worden.
• Ook in 2024 geven we samen met !MPACT Houten uitvoering aan het actieplan Circulaire Economie.